Co powinien zawierać dobry biznesplan?

Biznesplan przede wszystkim ma dostarczyć przedsiębiorcy informacji, niezbędnych do podjęcia właściwej decyzji zarówno o rozpoczęciu, rozbudowie jak i zaniechaniu działalności. Czasem niestety, może się okazać, że przedsięwzięcie, które zdaniem subiektywnej opinii przyszłego przedsiębiorcy ma szanse powodzenia, według analiz biznesplanu będzie nieopłacalne i nierealne. Taki projekt jest też niezbędnym wymogiem w instytucjach, w których można uzyskać dofinansowanie, np. w urzędzie gminy, urzędzie pracy, w banku. Nie należy jednak traktować go, jako czysto formalnego wymogu. Brak planu działania jest bowiem prostą drogą do przedsiębiorczej porażki.

Zatem, jak przygotować i co zawierać powinien dobry biznesplan?

Streszczenie przedsięwzięcia

Pomimo że streszczenie jest pierwszą częścią biznesplanu, to sporządzone jest na samym końcu – powinno bowiem zawierać wszystkie, najistotniejsze informacje z poszczególnych jego części.

Warto też pamiętać, jako wizytówka całego biznesplanu musi być sporządzone w sposób szczególnie staranny.

Znaleźć się powinny w nim takie informacje jak:

• cel opracowania biznesplanu
• wysokość i przeznaczenie potrzebnych środków
• krótki opis produktów, usług i rynków zbytu, ze szczególnym uwzględnieniem korzyści dla klienta, doświadczenie i umiejętności kierownictwa w kontekście przydatności do danego przedsięwzięcia
• główne dane finansowe

Charakterystyka przedsiębiorstwa

Powinna być stosunkowo krótka. Zawiera się w niej podstawowe informacje o firmie, takie jak nazwa i forma prawna przedsiębiorstwa, przedmiot działalności i charakterystyka jej właścicieli (doświadczenie w prowadzeniu biznesu).

Warto zawrzeć tu również informacje dotyczące misji i celów przedsiębiorstwa, otrzymanych nagród i posiadanych certyfikatów oraz posiadanych zasobów.

Charakterystyka produktu

Jest to przedstawienie cech produktu (usługi), wyróżniających go na tle konkurencji. Opiera się na dogłębnej analizie przedmiotu działalności przedsiębiorstwa.

Ważna jest przede wszystkim:

• Cena, na którą składają się strategia cenowa, koszt jednostkowy produktu lub usługi, cena u konkurencji, rabaty, obecny i prognozowany udział w rynku.
• Dystrybucja, czyli strategia sprzedaży i dystrybucji. Należy opisać kanały, które będą wykorzystywane w dystrybucji, partnerów handlowych (zawarte umowy, zamówienia), wymienić formy płatności oraz usługi posprzedażowe i serwis.

W charakterystyce produktu nie może również zabraknąć informacji na tematy takie jak przewaga nad konkurencją, technologia wytwarzania produktu czy inne elementy, decydujące o ostatecznym jego kształcie.

Należy pamiętać o zawarciu informacji o posiadanych prawach autorskich i patentach oraz planach związanych z unowocześnianiem produktu.

Kadra pracownicza i zarządzająca

Jest to istotny element, decydujący o powodzeniu całego przedsięwzięcia. W tej części przedstawić należy informacje na temat kwalifikacji osoby prowadzącej działalność, bądź kadry kierowniczej (wieku, doświadczenia, historii kariery i osiągnięć zawodowych, certyfikatów, patentów, praw autorskich) oraz kwalifikacji kadry pracowniczej (jeśli taka będzie zatrudniana).

Należy opisać strukturę organizacyjną i systemy komunikacji i zarządzania w przedsiębiorstwie, takie jak:

• podział obowiązków pomiędzy poszczególnymi członkami zarządu (jeżeli firma funkcjonować będzie w formie spółki),
• politykę płacową, zatrudnienia i szkolenia,
• system kontroli,
• monitoring podejmowanych działań,
• usługi doradcze (jeśli firma będzie z takich korzystać).

Opis rynku i konkurencji

Musimy szczegółowo scharakteryzować otoczenie, w którym przedsiębiorstwo będzie funkcjonowało, panującą tendencję w branży, konkurencję oraz klientów.

Trzeba tego dokonać w możliwie najpełniejszy sposób: tak, by zarówno przedsiębiorca, jak i odbiorca biznesplanu, miał jasność sytuacji. Należy też przeanalizować wszystkie mocne i słabe strony biznesu oraz zagrożenia, które mogą zaistnieć w trakcie funkcjonowania firmy.

Opis marketingu i reklamy

W tej części biznesplanu należy przedstawić strategię marketingową oraz sposoby promocji i reklamy produktu. Żeby można było tego dokonać, niezbędne jest sprecyzowanie grupy docelowej, czyli odbiorców towarów lub usług.

Charakterystyka klienta musi zostać sporządzona w sposób niezwykle wnikliwy i szczegółowy, by można było precyzyjnie ustalić najefektywniejsze metody dotarcia z produktem do odbiorcy. Wybór danej strategii i jej celowość muszą zostać uzasadnione konkretnymi i merytorycznymi argumentami.

Koniecznym jest przedstawienie takich aspektów jak:

• formy reklamy i promocji;
• sposobu dotarcia do klienta (ulotki, foldery, billboardy, prasa, Internet, radio, telewizja);
• budżetu reklamowego (jaki procent od dochodu będzie przeznaczany na reklamę);
• przeprowadzonych i planowanych kampanii reklamowych;
• sposoby kreowania pozytywnego wizerunku firmy (Public Relations);
• plany i harmonogram realizacji.

Nawet bardzo dobry projekt może zostać pogrążony przez chaos i brak określonego harmonogramu podejmowanych działań. Dlatego do realizacji przedsięwzięcia, niezbędne jest wyznaczenie głównych celów i przedstawienie metod ich realizacji przynajmniej na 5 lat z góry.

Ważne jest wskazanie celu firmy i zakładanych terminów ich realizacji, sposobu osiągania założonych celów oraz głównych czynników wpływających na realizację planów.

Podstawę do podjęcia decyzji o uruchomieniu działalności stanowi opracowanie planu inwestycyjnego, wraz z prognozą przyszłej sprzedaży i kosztów jej uzyskania. Bez tego, nie sposób skutecznie zaistnieć na rynku.

Dlatego też analiza finansowa jest ostatnią i obok analizy rynku,
najważniejszą częścią biznesplanu. Zawartość tej treści różni się w zależności od tego, kto i dla jakich celów go przygotowuje.

Mimo tych różnic istnieją 3 podstawowe elementy, które powinny się w niej znaleźć zawsze, a mianowicie:

• bilans,
• rachunek zysków i strat (wraz z prognozowanymi nakładami inwestycyjnymi),
• rachunek przepływów środków pieniężnych.

Dodatkowymi elementami, które warto zawrzeć w analizie finansowej, są:

• źródła finansowania działalności;
• analizę progu rentowności;
• stopę zwrotu zainwestowanego kapitału;
• informacje o obecnych i przyszłych zapotrzebowaniach na kapitał;
• założenia, na których bazie przedstawiono prognozy.

Jeśli chcemy podnieść wartość merytoryczną naszego biznesplanu a tym samym uwiarygodnić przedstawione w nim projekcje finansowe, warto zastanowić się też nad załącznikami do opracowania, takimi jak np. wyniki badań rynkowych, dane patentowe, rekomendacje bądź referencje od osób trzecich.

Istotne jest, by przy przygotowując biznesplan posiłkować się rzetelnymi informacjami. Nie wspominając już o tym, że zakłamując rzeczywistość, oszukujemy samych siebie. Osoba oceniająca biznesplan musi uwierzyć w potencjał naszego projektu. Dane nieprawdziwe, nierealne lub przeszacowane mogą wzbudzić podejrzenia, czego konsekwencją tego może być np. odmowa finansowania.