Jak dobrze wybrać PPK?

Pracownicze Plany Kapitałowe powstały, aby zachęcić pracowników do oszczędzania na emeryturę. Dzięki temu, że do składek dopłaca się pracodawca i państwo, kwota oszczędności będzie większa, niż przy oszczędzaniu samodzielnym.

Z artykułu dowiesz się:

• na czym polega system oszczędzania w PPK
• czym się różni od OFE
• co zyskuje pracownik, a co pracodawca
• kto oferuje PPK
• jak porównać oferty PPK

Na czym polega system oszczędzania w PPK?

PPK są systemem dobrowolnym. Obowiązek zawarcia umowy z oferującą je instytucją ciąży na pracodawcy, a pracownicy mogą zgodzić się na przystąpienie lub odmówić.

Składka pobierana jest od wynagrodzenia brutto. Pracownik przeznacza z niego 2% (może zwiększyć do 4%), a pracodawca dokłada dodatkowo 1,5%, które jest jego kosztem i nie jest potrącane z wynagrodzenia (pracodawca również może zwiększyć tą wartość do 4%). Do tak policzonej składki państwo dokłada 250 zł na powitanie i 240 zł rocznie.

Podstawowym celem PPK jest zapewnienie pracownikowi dodatkowego zabezpieczenia finansowego po osiągnięciu 60. roku życia – bez względu na to, czy dalej pracuje, czy przeszedł na emeryturę.

Pobieranie zgromadzonych środków z PPK wcześniej –

Zaoszczędzone fundusze można pobrać przed ukończeniem 60 roku życia, jednak zgromadzone składki zostaną potrącone o podatek od zysków kapitałowych (tzw. podatek Belki).

Środki te są inwestowane w akcje i obligacje przez operatora programu. Z kwoty potrącone zostanie również 30% wpłat pracodawcy, które nie zostaną na koncie PPK, ale wrócą do ZUS i zostaną naliczone do emerytury państwowej. W przypadku wcześniejszego wybrania środków tracimy także dopłaty, które co roku dokładało państwo.

Wydaje się na pierwszy rzut oka, że sporo tracimy. Musimy mieć jednak na uwadze, że program ma zachęcać do długoterminowego oszczędzania i jednocześnie jak przekalkulujemy, to i tak w przypadku wcześniejszego wybrania środków, odzyskujemy swoje składki i częściowo składki od pracodawcy, więc na pewno otrzymamy więcej, niż wyłożyliśmy swoich pieniędzy.

Nie zawsze jednak składki są potrącane

Stanie się tak, gdy pracownik, jego małżonek lub ich dzieci zachorują – można wtedy wybrać do 25% z kwoty zgromadzonych składek bez obowiązku ich zwrotu.

Istnieje możliwość wybrania 100% składki w przypadku zakupu mieszkania lub domu. Środki te możemy wnieść jako wkład własny do kredytu. Trzeba je jednak zwrócić w przeciągu maksymalnie 15 lat, ale na szczęście bez żadnych odsetek i kosztów dodatkowych.

Jaka jest różnica między PPK i OFE?

Reforma emerytalna wprowadzona w 1999 roku zakładała stworzenie nowych możliwości odkładania dodatkowych środków na emeryturę poza systemem ZUS.

W ciągu kilkunastu lat okazało się, że powstałe wtedy Otwarte Fundusze Emerytalne nie spełniają pokładanych w nich nadziei. Politycy wykorzystali to, aby przetransferować część środków z OFE z powrotem do ZUS, a w późniejszym czasie przenieść tam wszystkie zgromadzone dotychczas środki.

Czy takie działanie było słuszne czy nie – można o tym długo dyskutować, efektem jest jednak brak zaufania społeczeństwa do programów oszczędzania emerytalnego. Nie dziwi więc, że wielu pracowników nie postrzega PPK jako ciekawej alternatywy dla istniejących np. Indywidualnych Kont Emerytalnych.

Co jednak wyróżnia PPK od OFE?

Przede wszystkim środki na PPK są środkami prywatnymi, którymi możemy dość dowolnie dysponować – wcześniejsze ich wybranie z konta jest możliwe pod pewnymi warunkami (patrz wyżej), ale nie ma tu zagrożenia, że zostaną przeniesione na inne cele.

Powoduje to także, że podlegają one dziedziczeniu. Do PPK możemy, ale nie musimy przystępować – z kolei kwoty na OFE pobierane były od każdego, a jeśli ktoś do OFE nie przystąpił, to środki trafiały do ZUS.

Różnica w opłatach między PPK, a OFE

W PPK koszt ten może stanowić maksymalnie 0,6% puli wpłaconych pieniędzy, a w OFE opłaty te wynosiły czasem nawet do 4%. Często podnoszonym zarzutem wobec OFE było inwestowanie przez nie środków w ryzykowne instrumenty, przez co wysokość wypłat na emeryturę mogła być zachwiana.

W PPK rozwiązano ten problem poprzez zobligowanie instytucji, aby stworzyły Fundusze Zdefiniowanej Daty, czyli podzieliły je według wieku osób odprowadzających składki. Inwestowanie w nich wygląda tak, że im młodsze osoby, tym ich składki w większym stopniu mogą być inwestowane ryzykowniej np. w akcje, gdyż w perspektywie dłuższego czasu i tak powinny wzrastać pomimo chwilowych spadków.

Środki odkładane przez osoby starsze są inwestowane z kolei w instrumenty bezpieczniejsze, np. obligacje, gdzie jest większa pewność stałego, choć mniejszego zysku. Dzięki temu są one pewne, że jeśli tuż przed emeryturą notowania na giełdzie spadną, nie będą przez to mocno poszkodowani.

Co może zyskać pracownik, a co pracodawca?

Pracownik chcący oszczędzać na emeryturę zyskuje dodatkowe środki na ten cel od pracodawcy i państwa. Jeśli chciałby samodzielnie oszczędzać to tylko jego wpłaty będą powiększane o wypracowany przez instytucję zarządzającą zysk. W PPK będzie on liczony od całej kwoty składki, więc będzie zdecydowanie wyższy. Bardzo dobrze zależności te pokazuje Kalkulator PPK .

Instytucje zarządzające PPK mają w swojej ofercie również dodatkowe zniżki na inne swoje usługi, np. ubezpieczenia na życie, z których mogą korzystać uczestnicy PPK.

Pracodawca dokonuje wyboru instytucji zarządzającej PPK i robi to w porozumieniu z pracownikami. Ponosi koszt wpłaty części składki na PPK, ale kwotę tę może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu, więc pomniejsza to należny podatek. Mimo tego kosztu może wykorzystać PPK jako formę motywacyjną, gdyż wysokość jego dopłat dla poszczególnych pracowników może być zróżnicowana ze względu na stanowisko, staż pracy czy inne kryteria, zgodne z prawem pracy, wpływające na zróżnicowanie wynagrodzeń.

Ważnym jest, aby stosować przy tym obiektywne kryteria, podobnie jak robi się to przy ustalaniu regulaminu wynagradzania. Podobną rolę mogą pełnić proponowane przez instytucje obsługujące PPK dodatki takie jak ubezpieczenia życiowe, pakiety medyczne itp.

Kto oferuje PPK i jak te oferty porównać?

Tworząc system do oszczędzania na emeryturę brano pod uwagę przede wszystkim rozwiązania, które dadzą pewność otrzymania świadczenia po przejściu na emeryturę. Dlatego też fundusze muszą tworzyć podmioty o ugruntowanej pozycji, odpowiednim kapitale i zasobach.

W Polsce mogą to być instytucje w formie:

• funduszy inwestycyjnych
• emerytalnych
• towarzystw ubezpieczeniowych

które posiadają co najmniej 3 lata doświadczenia w zarządzaniu funduszami oraz kapitał co najmniej 25 mln zł.

Podlegają one nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego, która sprawdza, czy osiągane przez nie wyniki są wystarczające do pokrycia wypłat dla przyszłych emerytów.

Od czego powinniśmy zacząć przy wyborze ofert PPK?

Najlepiej od sprawdzenia pozycji tej instytucji, a co za tym idzie:

• posiadanego przez nią kapitału
• liczby klientów, którzy przystąpili już do niej w ramach PPK (na tę chwilę są to średnie przedsiębiorstwa)
• czasu, jaki ta instytucja funkcjonuje
• jakie wyniki finansowe osiąga w zarządzaniu innymi funduszami kapitałowymi.

Warto również zwrócić uwagę na wsparcie, jakie jest udzielane przez instytucje zarządzające PPK.

Konieczne jest pokazanie osobom odpowiedzialnym za kadry i finanse sposobów obliczania składek i ich odprowadzania. Równocześnie należy pokazać pracownikom, w jaki sposób mogą sprawdzać stan swojego konta, dzięki czemu widzą jak ich oszczędności rosną. Duże więc znaczenie przy doborze instytucji może mieć

system do obsługi oraz możliwość jego integracji z oprogramowaniem do obsługi kadr i płac – odpowiedzialne w firmie osoby za naliczanie składek nie będą znacząco obciążone tym zadaniem.

Czym się nie kierować przy wyborze?

Raczej nie ma sensu analizowanie opłat za zarządzanie funduszami – ustawa określa, że instytucja może pobrać z tego tytułu maksymalnie 0,6% kwoty z gromadzonej składki. Większość zakładów określiła tą opłatę na poziomie 0,4%, więc w ostatecznym rozrachunku, w przeciągu całego okresu gromadzenia oszczędności, zapłacimy niewielką kwotę, niewartą czasu, jaki poświęcimy na analizę ofert pod tym kątem.

Podczas dokonywania wyboru instytucji, która będzie obsługiwać PPK, warto zwrócić uwagę, że część z nich to podmioty z branży ubezpieczeniowej lub z nią powiązane. Dzięki temu przy wyborze konkretnej oferty może okazać się przydatna pomoc brokera ubezpieczeniowego.

Jakie korzyści płyną ze współpracy z brokerem ubezpieczeniowym?

Jako specjalista znający działania towarzystw może on podpowiedzieć, które z nich działają sprawnie i jakiej jakości świadczą usługi.

Broker działa zawsze w ubezpieczeniach na rzecz i w imieniu klienta, zrobi więc wszystko, aby prawidłowo rozpoznać potrzeby klienta i przedstawić mu odpowiednią ofertę.

Broker w prosty sposób przedstawi też różnice w ofertach oraz odpowie na pytania związane z funkcjonowaniem PPK, a w razie potrzeby zorganizuje spotkanie z ekspertami od instytucji zarządzającej funduszami, gdyż docelowo to z nimi współpracować będzie pracodawca przy wdrażaniu rozwiązań.

Za swoje usługi broker nie pobiera wynagrodzenia od pracodawców, jego wynagrodzenie opiera się na prowizji od instytucji finansowych. Stanowi więc dobre ogniwo pomiędzy nimi a pracodawcą i może krytycznie spojrzeć na to, co mówią i oferują ich przedstawiciele, którym zależy oczywiście najbardziej na sprzedaży swoich usług.

Jak wygląda obsługa brokera w tym zakresie? Dowiesz się TUTAJ